توضیحات دوره
یکی از جنبه های تناقض آمیز و طنزآمیز زندگی انسانهای معاصر آن است که اگر چه در توسعه و تجهیز و از آن خود کردن و در یک کلمه تسلط بر جهان بیرون توفیق داشته اند، در بهبود نفس و جهان درون ناموفق بوده اند. عدم توجه به مهارتهای زندگی به فراخور تغیرات محیطی و سبک زندگی امروزی گمشدة انسانهاست. امروزه به رغم رفاه نسبی و وسعت امکانات، هر چه پیش میرویم اضطراب و افسردگی و دیگر انواع اختلال ها و ناکارآمدیها بیشتر می شود. چنین وضعی به معنای آن است باطن زندگی ما انسانها علیرغم ظاهر آن آباد نشده است. این وضعیتی است در زندگی روزمره خود و اطرافیانمان به تمام وجود لمس میکنیم و چه بسا در وضعیتهایی سرگردان و حیران می مانیم که من برای تربیت فرزندم که کم نگذاشتم پس چرا اینطور شد!؟
پاسخ صریح و آشکار این سوال این است که علیرغم اهمیت آموزش مهارتهای زندگی، نظام آموزشی رسمی و غیر رسمی ما اعتنای چندانی به موضوعاتی از این دست ندارد. در آموزشهای مدارس و دانشگاهها درس هایی را می آموزیم که به درد زندگی نمی خورد، بلکه فقط برای قبولی در یک امتحان مقطعی است. خانواده ها نیز به خاطر اشتغال والدین و درگیری با هزینههای روزافزون زندگی فرصت آموزش های لازم را ندارند. لذا نه در خانواده، نه در مدرسه، نه در دانشگاه، هیچ جا یاد نمیدهند که چه ارزشهایی را باید داشته باشیم، اهدافمان را چطور انتخاب کنیم و چگونه زندگی کنیم.
سازمان بهداشت جهانی مهارت های زندگی را اینگونه تعریف می کند: توانایی برای رفتار سازگارانه و مثبت که افراد را قادر می سازد به صورت موثر از پس نیازها و چالش ها ی زندگی روزمره ی خود بر می آیند. مهارتهای زندگی می تواند فیزیکی(برای مثال :ژست مناسب)،رفتاری (برای مثال ارتباط موثر ) یا شناختی (برای مثال تصمیم گیری موثر) باشند.
اصطلاح مهارت های زندگی به گروه بزرگی از مهارت های روانی-اجتماعی و بین فردی گفته میشود که می تواند به افراد کمک کند تا تصمیماتشان را با آگاهی اتخاذ کنند، به طور موثر ارتباط برقرار کنند، مهارت های مقابله و مدیریت شخصی خود را گسترش دهند و می تواند موجب زندگی سالم و بارآور شوند. مهارت های زندگی می تواند، اعمال شخصی و اعمال مربوط به دیگران و نیز اعمال مربوط به محیط اطراف را طوری هدایت کنند که به سلامت بیشتر یعنی آسایش بیشتر جسمانی ،روانی و اجتماعی منجر شود. (یونیسف،۲۰۰۳).
مهارت های زندگی عبارتند از : مجموعه ای از توانایی ها که در زمینه سازگاری و رفتار مثبت را فراهم می آورند.این توانایی ها فرد را قادر می سازند که مسوولیت های نقش اجتماعی خود را بپذیرند و بدون لطمه زدن به خود و دیگران با خواست ها،انتظارات ،مشکلات روزانه،به ویژه در روابط بین فردی به شکل موثری روبرو شود.
طبق سازمان بهداشت جهانی ،تدریس مهارت های زندگی برای پرورش برای پرورش کودکان و نوجوانان سالم و همچنین برای آماده سازی جوانان برای رودر رو شدن با موقعیت های اجتماعی بسیار ضروری می باشند.
برنامه مهارت های زندگی یک روش کامل تغییر رفتار می باشد که روی توسعه مهارت های مورد نیاز متمرکز شده است از جمله این مهارت ها می توان با خودآگاهی (خویشتن شناسی)، ارتباطات، تفکر برای تصمیم گیری، مدیریت و کنترل احساسات، جرات ورزی و مهارت های ارتباطی اشاره کرد.
طبق سازمان بهداشت جهانی ، ۱۰ مهارت ضروری زندگی عبارتند از مهارت ارتباطی، ارتباط بین شخصی موثر ، توانایی تصمیم گیری ، توانایی حل مساله ، تفکر خلاقانه، توانایی تفکر انتقادی، توانایی آگاه بودن از خود، توانایی همدلی با دیگران، توانایی مدیریت عواطف (اضطراب، افسردگی و غیره )و توانایی کنترل استرس .
مهارتهای نرم ترکیبی از : مهارتهای مردمی، مهارتهای اجتماعی، مهارتهای ارتباطی، ویژگیهای شخصیتی، نگرشها، مشخصههای حرفهای و شغلی، هوش هیجانی و هوش اجتماعی است که در کنار سایر ویژگیها، فرد را قادر میسازد تا "محیط اطراف خود را هدایت نموده، با دیگران به خوبی کارکند، عملکرد بهتری داشته باشد و در تکمیل مهارتهای سخت، باعث شود تا به اهداف خود دست پیدا کند."
نکته قابل توجه و اصل مهمی که در تربیت و آموزش حاکم است این است که برای فراگیری هر دانش و مهارت جدیدی باید بتوان آن مفهوم جدید را بر روی دانشهای قبلی فرد سوار کرد، به این معنی که فرد هر مفهوم جدیدی را با استفاده از دانشهای قبلی خود دریافت، آنالیز و فهم میکند. و اگر مربی بدون توجه به دانشهای قبلی یادگیرنده مفاهیم جدید را دیکته کند، قطعاً حاصلی جز هدر رفت وقت و انرژی مربی و یادگیرنده نخواهد داشت.
ما در ارائه پکیج جامع مهارتهای نوجوانان با مطالعه و تحقیق و بنچ مارکی از جوامع و مدارس کشورهای پیشرفته از جمله آلمان، استرالیا، فنلاند و نروژ دریافتیم که مهارتهای بسیار اساسی که برای هر نوجوان و جوان لازم است تا بتواند انسان موفق و شادی در زندگی شخصی خود باشد. اگرچه توان حضور موفق در جامعه و زندگی اجتماعی برای هر فرد لازم است اما پیش نیاز ضروری آن مهارت زندگی سالم، شاد و روراست با خود است. لذا در این پکیج تمام مهارتهای پایه و اساسی که در سنین بسیار حساس ۱۲ الی ۱۹ سالگی شکل میگیرد مورد توجه قرار گرفته است.
